Wat je moet weten bij het trainen van een bordercollie
Het trainen van honden gaat volgens bepaalde regels en verschilt niet veel per ras. Maar toch zijn er zaken, die in het oog moeten worden gehouden. Elke hond en ras is gefokt voor een bepaald doel. De training moet voldoen aan de behoefte van het betreffende ras, in dit geval de bordercollie.
Een puppy in huis nemen is een prachtige ervaring, maar er moeten opeens ook vragen worden beantwoord en met belangrijke dingen worden rekening gehouden voor de eigenaar. Hoe je een bordercollie pup traint, makkelijk te leren commando's voor de training en verschillende soorten problemen, die moet worden opgelost gedurende deze mooie reis, zijn slecht enkele zaken waar aandacht aan besteed moet worden. Hij is dan ook nog niet zindelijk
Voordat we beginnen met de training, laten we eerst eens kijken wat voor een ras de bordercollie is, welke karaktereigenschappen en gedrag de hond heeft en andere interessante feiten.
Het is een feit, dat de hond bekend staat als helpend en werkend en dat is waarvoor deze ras is gefokt, werken met boeren om de saaie taken over te nemen, zoals het bewaken van vee, schapen en andere dieren. Mensen trainen hun honden om het dagelijkse werk makkelijker en leuker te maken. De jarenlange fokprogramma's zijn het perfecte honden om op boerderijen te werken, maar passen ook ideaal in een gezin als huisdier.
Tussen al die leuke en mooie rassen tegenwoordig zou je denken, dat een bordercollie een ras is, waar verder niet naar om te hoeven worden gekeken. Maar de zin "Schoonheid is bedrieglijk" gaat volledig op bij dit ras. Dit is één van de slimme en intelligente rassen, dat hersenen boven schoonheid stelt ('brains over beauty').
Naast hun ongelooflijke intelligentie zijn ze ook gezegend met snelle leervaardigheden. Om een bordercollie gehoorzaam te laten zijn gedurende zijn/haar hele leven is het van belang de training op jonge leeftijd te beginnen. Als ze jong zijn leren ze snel en onthouden dat de rest van hun leven. Het is bovendien een hyperactieve hond, die altijd iets te doen moet hebben en lange tijd fysiek getraind moet worden. Daar is niet altijd tijd voor en daarom is het verstandig de hond ook mentaal constant bezig te houden en te stimuleren.
Omdat het ras erg actief is, betekent dat ze veel fysieke oefeningen moeten doen, anders beginnen ze met bijten, constant blaffen en andere gedragsproblemen. Als je in een apartement of kleine woning woont, waar niet zoveel open ruimte is om met de hond te spelen, kon het wel eens moeilijk worden om de bordercollie bij te benen. Training is hierbij uitermate belangrijk. De bordercollie kun je makkelijk in huis houden. In werkelijkheid zijn bordercollies op boerderijen ook niet de hele dag bezig met hoeden. Werk en rust moeten in balans zijn.
Thuis een bordercollie hebben, die verder niks doet de hele dag is vragen om problemen, omdat de hond verder geen doel heeft of niet mentaal wordt gestimuleerd. Hij zal uiteindelijk geïrriteerd en gefrustreerd raken. En dat geldt speciaal voor bordercollies.
Bordercollies haten het wanneer hun dagelijkse routine wordt veranderd en bovenal als je probeert hun dagelijkse levensstijl en activiteiten te beperken, zullen verward raken en dan begint de ellende. Je hebt het mis als je denkt, dat ze kleine veranderingen in hun dagelijkse ritme niet opmerken, want als een intelligent ras zullen ze dat eerder merken en is constante mentale stimulatie noodzakelijk.
Van bordercollies is bekend, dat ze snel een binding aangaan met de eigenaar en dat het een perfecte gezinshond is. Ze kunnen weliswaar te bezitterig en irritant worden wanneer ze niet de mogelijkheid hebben om in open ruimte te spelen of niet voldoende mentaal worden gestimuleerd. En dan kan het gebeuren, dat ze mensen en andere honden kleine beetjes willen geven. Maar dat betekent niet, dat het agressieve honden zijn; het is natuurlijk gedrag. Je kunt een bordercollie niet zomaar voor lief nemen, koop dan maar een knuffel. Je zult goed voor de bordercollie moeten zorgen, trainen, stimuleren, bezig houden en spelen. Je zult veel tijd kwijt zijn om een goede relatie op te bouwen. Kun je dit niet, neem dan geen bordercollie. In het andere geval wordt het een lieve, helpende, loyale en gehoorzame hond met goede training en zal je alle liefde geven. Dit kan op een traditionele manier of via de zgn. clicker-training. Bij de clickertraining maak je gebruik van positieve bekrachtiging (de hond wordt beloond voor het gewenste gedrag) en negatieve straf (niet gewenst gedrag wordt niet beloond).
Puppy training
Bordercollies zijn echt slimme honden en leren dingen snel aan. Echter, met een pup kun je niet meteen beginnen met ingewikkelde truukjes. Je begint simpel en bouwt het dan verder uit. De eerste nachten thuis zonder moeder, broertjes en zusjes, is voor een puppy al erg indrukwekkend.
- 3-6 maanden– Begin met de basis. Leer hem op commando om naar je toe te komen, te gaan zitten, liggen (ga af) en andere simpele 'trucs'. Truuks die te ingewikkeld zijn en in meerdere stappen moet worden uitgevoerd zijn nog te ingewikkeld en alleen maar verwarrend voor een puppy. Maar ook alleen thuis blijven moet getraind worden. Benchtraining is een ander belangrijk onderdeel om te trainen voor het geval de puppy voor korte tijd niet in de gaten kan worden gehouden.
- 6-12 maanden– Nu kun je beginnen met 'rollen', apporteren, blaffen op commando en andere trucs. De border collie moet de basisvaardigheden natuurlijk al kennen; om deze trucs aan te leren zou dan relatief eenvoudig moeten zijn.
- 1 jaar en ouder – Op deze leeftijd is in principe alles mogelijk. Als je de hond wil leren om een bel te laten rinkelen als hij uit moet, of de krant laten brengen, dan is dit een gunstige leeftijd.
Gehoorzaamheidstraining
Er waart een vernietigende en verwarrende mythe rond dat gehoorzaamheidstraining niet nodig zou zijn als jouw hond (nog) niet ongehoorzaam is. Dit is absoluut niet waar. Gehoorzaamheidstraining leert een puppy (hond) hoe hij zich in de wereld van de mens moet gedragen. Het leert de hond niet tegen je op te springen, niet te bijten, of om te bedelen om voer nog vóórdat hij dit gedrag gaat tonen. Je moet niet wachten tot hij dit gedrag toont, want afleren is vele malen moeilijker dan een goed gedrag aanleren. Gehoorzaamheidstraining is niet alleen bedoeld om slecht gedrag af te leren, maar juist om verkeerd gedrag te voorkomen. Een hond trainen gaat het beste met positieve beloning ('positive reinforcement'). Dit betekent niet, dat je een hond niet mag straffen, maar dit straffen is NOOIT een fysieke straf, zoals slaan of schoppen. Een harde NEE met zware stem en weglopen, maakt al veel indruk op de pup. Het gebruik van zgn. 'trainingdiscs' behoort ook tot de mogelijkheden. Maar een luide en ferme 'tssssss' kan gebruikt worden om de hond ongewenst gedrag af te leren. Bovendien moet het gebruik van trainingdiscs goed worden uitgevoerd; het werkt anders averechts en creëer je meer problemen.
12 punten voor een succesvolle training van bordercollies
1. Onderzoek & informatie
De eerste stap is om onderzoek te doen naar feiten en eigenschappen van het ras. Als je de hond begrijpt, de achtergronden kent en let op de leeftijd kun je ook beter de training aanpassen aan de behoefte van het ras. Als je een puppy hebt, is het verstandig om meteen te beginnen met de training en niet te wachten tot de hond ouder is. Dat wil niet zeggen, dat oudere honden niet getraind kunnen worden, maar het zou langer kunnen duren, voordat de hond door heeft wat de bedoeling is. Wat een puppy leert, vergeet hij heel zijn leven niet. Wees bij de training altijd consequent en consistent. Veranderingen in manier van trainen en het gebruik van een ander commando, bv. eerst 'zit' en later 'ga zitten', verwart de pup alleen maar.
2. Veel en meer socialisatie
Het socialiseren van een bordercollie is een 'must' en kan niet achterwege worden gelaten. Het wordt anders moeilijk voor jouw hond om een goede interactie te hebben met andere mensen, honden en dieren. Hierbij maakt het niet uit of je en puppy of oudere hond hebt. Ze moeten leren zich te gedragen tussen andere mensen en honden. Hoe meer je de hond socialiseert, hoe beter de hond daarmee omgaat en niet agressief of te enthousiast zal reageren. Om de ervaringen en situaties te noteren, kun je gebruik maken van een eenvoudige socialisatiekaart of een uitgebreide socialisatiekaart.
3. Uitlaat training
De hond uitlaten om zijn behoefte te doen en zindelijk maken, zal zeker een week duren. Afhankelijk van de training kan dit korter of langer duren. Hij moet gaan begrijpen wat bedoeld wordt als je 'plasje doen', 'pippy' of welk ander commando je ervoor gebruikt. Gebruik een makkelijk commando en verander dit niet. Na verloop van tijd zal hij door hebben wat bedoeld wordt als je dit commando gebruikt.
4. Kamerkennel training
Voor de kamerkennel- of benchtraining gebruik je eigenlijk het instinct van de bordercollie als holbewoner. Het 'hol' is de plek voor de hond waar hij thuishoort, waar hij kan rusten en slapen en hij zich veilig voelt. Ook het zindelijk maken van de hond gaat makkelijker door het gebruik van de kennel; hij zal (bijna) nooit zijn slaapplaats bevuilen. Bovendien leer je de hond wat de beperkingen en grenzen zijn in huis en niet aan vanalles en nog wat te gaan bijten en krabben. De kennel kan voor puppy's gebruikt worden als je een keer het huis moet verlaten. Hij kan dan bij jouw afwezigheid niet iets aanleren wat later moeilijk is af te leren. Maar het verblijf moet beperkt blijven en je kunt de hond niet een hele dag opsluiten. Bordercollies houden van interactie met mensen en met de eigenaar. Lange periodes in de kennel kan zijn gedrag nadeling beïnvloeden.
5. Fysieke training en oefeningen
Zoals al eerder aangegeven, is voldoende hoeveelheid mentale en fysieke oefeningen van hoogste belang en zou prioriteit moeten hebben bij elke eigenaar van een bordercollie. Ga veel wandelen op verschillende plekken, speel met hem en laat hem oefeningen doen. Op die manier blijft hij gezond en gelukkig.
6. Simpele commando's
Wanneer je een bordercollie de basisvaardigheden leert, zoals zit, blijf, voet, apport, zorg dan voor duidelijke, korte en ferme commando's. Beloon hem altijd als hij het commando uitvoert, ook als het wat langer duurt. Verlies niet het geduld. Wanneer de pup/hond doet wat jij wilt, hoe lang het ook duurt, dat is ALTIJD goed. Verander het commando niet, zoals in punt 1 als is aangegeven; dat is verwarrend.
7. Verander niet van trainer
Als je een trainer hebt ingehuurd of gebruik maakt van een hondenschool, wees dan erg geduldig met de hond. Veranderen van trainer helpt niet om de hond sneller commando's aan te leren; het kan zelfs voorkomen, dat hij sommige commando's niet meer begrijpt, omdat een andere trainer ook andere tactieken, strategieën en stem-intonatie zal gebruiken. Ook dat kan verwarrend zijn voor de hond.
8. Op naar het volgende niveau
Wanneer de basistraining is afgerond, ben je nog niet klaar. Bij een actieve hond als de bordercollie komt er nooit een einde aan de training. Je kunt nu beginnen met behendigheidstraining (agility), rollenspel met truukjes, speur- en zoekspelletjes. Je kunt eventueel al beginnen met technieken voor het hoeden.
9. Dagelijkse wandeling(en)
Bordercollies houden ervan om te rennen en te wandelen met hun eigenaar, dat gezond is voor beide. Neem de bordercollie mee voor l a n g e wandelingen en leer hem naast je te lopen. Het is belangrijk, dat de hond weet, hoe en waar hij op straat kan en mag lopen. Het voorkomt ook, dat de hond tijdens de wandeling gaat rukken en trekken.
10. Mentale en fysieke stimulatie
Ze raken snel verveeld, omdat ze zijn gefokt om langere tijd (uren) te werken. Wanneer ze in huis zijn en er is niets te doen, dan kunnen gedragsproblemen overal op doemen. Het is zeker geen hond voor een kleine woning, tenzij men veel tijd ervoor over heeft om met de hond bezig te zijn, zowel fysiek als mentaal.
11. Geduld
Zorg ervoor ALTIJD geduldig te zijn. Dat geldt voor het trainen van elk dier, maar in het bijzonder voor een bordercollie. Als je gefrustreerd raakt, zal dat zeker worden opgepikt door de hond en dat is voor beide niet goed. Dus, als je de hond al langere tijd traint voor een bepaalde truc, maar hij schijnt het maar niet voor elkaar te krijgen, begin dan niet te roepen, tieren en te schreeuwen; het zal zeker niet helpen. Bordercollies zijn erg gevoelig (en hebben een goed gehoor) en training gaat het beste met een ferm commando en een zacht volume.
12. Het instinct - hoeden
De bordercollie is een herdershond en wil schapen of andere kuddedieren hoeden. Dat is zijn instinct en zijn ze voor gefokt. Natuurlijk kun je met training deze herderinstincten in goede banen leiden, maar je kunt een instinct er nooit helemaal 'uit' trainen. Het is gewoon hun natuur, maar als eigenaar kun je aangeven, wanneer ze dit soort werk kunnen/mogen doen. Het hoeden van kinderen, fietsers, auto's en andere zaken moet worden voorkomen. Als een bordercollie een kind ziet wegrennen, of een fietser/auto voorbij ziet rijden, heeft hij de neiging het vluchtende 'individu' weer bij de groep te krijgen. Dat kan dus levensgevaarlijk zijn.
Bordercollies in training en een demonstratie schapen drijven met 2 bordercollies
Quinlan en dieren; in dit geval damherten.
